Kastrato nedir?

18. yüzyıla kadar sahneye kadın çıkması, koro içine bile kadın sesi alınması yasaktır. Kadın rolleri için, sesi çatlamadan hadım edilmiş -hayaları burulmuş- erkeklerin sesinden yararlanılır.

Çocuk soprano ya da kastrato olarak bilinen bu sesler oğlan çocuğu sesinin saflığını ve güzelliğini korurlar. Göğüs kafesi ve ciğerler geliştiği için sonuçta çok güçlü bir ses elde edilir. Ses rengi kadın sopranoya ya da kontralto ya benzese de daha güçlü, daha duygusal, şehvetli bir tona ve incelikli, parlak bir tekniğe sahiptir.

Bu uygulama ilk kez 1565'de Roma'da Sistine kilisesinin korosu için yapılır, 1574'den sonra Münih'te olağanlaşır. 16. yüzyıl kalyasında her operanın bir yıldız kastrato sanatçısı vardır. Kastrato tüm opera çevrelerinde aranan sanatçıdır.

Pek çok opera bestecisi gibi Mozart'ın da özel bir kastrato için yazdığı roller vardır. Son derece popüler olan kastrato'lar (çoğulu: kastrati) çok yüksek maaş alırlar. 19. yüzyılda bu gelenek yokolmaya yüztutar. Yine de Meyerbeer ve Rossini'nin kimi operalarında birkaç kastrati rolü vardır.

Tarih boyu en ünlü kastratolar, Senesino (1680-1750), Farinelli (1705-83), Caffarelli (1710-83) ve Velluti (1780-1861) dir. Son kastrato Moreschi 1922 yılında ölmeden önce birkaç plak yapar. Böylece bizlere bu geleneğin ses örneği kalmış olur.

17 ve 18 nci yüzyılda Kilise korosunda sesleri beğenilen ve müziğe yetenekleri olan erkek çocukları ergenlik döneminde hormonların gelişimiyle tiz ve çocuksu olan seslerinin kaybolmaması için kendilerinin ve ailelerinin rızaları alınarak kilise tarafından Castrasyon olarak tabir edilen kısırlaştırma işleminden geçirilirlerdi.

Her çocukta aynı sonucu vermeyen ve başarı oranı % 1 ile sınırlı olan bu işlem sonrasında Castrat edilenlerden mükemmel bir sese sahip olanlar çok nadirdi. Bu çocukların büyüdüklerinde normal bir yetişkin erkekten farkları çocuk sahibi olamamalarıydı fakat bir kadın şarkıcının (Soprano) tiz seslerini verebilecek ses genişliklerine sahiptiler ve kilise tarafından kutsal sayılırlardı.

İtalya’nın Fransız Anayasasına geçmesi ile birlikte hadım suç olarak sayıldığından bir daha bu işlem yapılmadı ve bu sese sahip Şarkıcılar zamanla yok oldu.

Günümüzde adı hala geçen Farinelli (Carlo Broschi) dönemin en iyi Castratolarından birisiydi. Günümüzde Castratoların Repertuvarını seslendirebilecek ses sanatçıları çok nadir olarak ortaya çıkmakta ve bu kişilere Natural Castrato (Doğal Castrato) denilmektedir.

Barok müziğinin tekrar yükselişe geçtiği günümüzde Alto, Mezzo (Kadın sesleri) ses aralığına sahip Contratenorlara ve Soprano (Kadın sesleri) ses aralığına sahip Sopranistlere (Erkek Soprano) olan ilgi her geçen gün artmaktadır.

Wikipedia’dan:

Sopranist: Bu terim genellikle bir erkek şarkıcı(Çocuk, Castrato veya Falsettist) için kullanılır. Şarkı söyleyen kişinin rahat olduğu ses aralığı Bir Kadın Sopranoya eşdeğer bir register da iken bu kişilerin sesleri Kadın Alto veya Counter-Alto ya benzer.
Bir Sopranist aslında falsetto sesini kullanma yeteneğine sahip iyi bir bir falsettisttir. Falsetto göğüs ve kafa sesleri arasındaki alanı kapsar.

Sopranistlerin seslerinin özel karakterleri göğüs sesinden (Fazlasıyla doğal ve güçlü) falsettoya (Kadın kafa sesine eşdeğer) geçişe imkan tanımasıdır.

Çok güçlü olmayan fısıldar gibi söyleyen erkek sesleri (orta kadın sesleri ile kıyaslanamazlar) ile falsetto karıştırılmamalıdır. Falsettoya benzemezler. Falsetto güçlü ve yoğun olabilir.

Tüm Sopranistlerin Falsetto haricinde kendi sesleri vardır. Sopranist seslerin tümü bir diğerinden tamamıyla farklıdır. Ses şarkıcının kişiliğini yansıtır. Farklı ses renkleri, tonlar ve her bir biçim için farklı ses genişliği özellikleri bizlerin dinlerken hissetmemizi sağlayan başlıca sebeplerdir.

Çocuklar arasında da Sopranist şarkı söyleyen bulabileceğiniz gibi diğer ses türlerinde Koleratür Soprano (Yüksek Do üstüne çıkabilenler) ve mezzo-sopranonun (kaliteli pes ve tiz notları verebilenler) bazı tınılar bu sese benzerlik gösterir. Günümüzde Lauren Hunt, Anne-Sophie Von Otter, ve Cécilia Bartoli gibi bazı mezzo-sopranolar Ricardo Broschi, Nicola Porpora ve ya G.F. Haendel gibi Kompozitörler tarafından yazılmış Castrato repertuvarlarını seslendirmeyi tercih etmişlerdir.

Bu ses perdelerine çıkabilmek için gergin ve diğer insanlara göre daha uzun ses tellerine sahip olmak gereklidir.Sesin kalitesi gerçekte harmoniklere bağlı olarak değişiklik gösterir. (9 dan az pes, 14 üstü tiz)

Sopranist Castrato repertuvarını seslendirebilecek mucizevi sese sahip olan kişidir. Fakat Castrato vocal teknikleri taklit edilemeyebilir. Castratolar gerçek Kadın ses aralıklarını kullanan ses sanatçılarıydı.

Alıntı: wikipedia

http://www.timurokutman.com/